باشگاه خبرنگاران جوان - «سید عباس عراقچی» وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در گفت‌و‌گو با روزنامه سعودی گفت که تهران آماده ازسرگیری مذاکرات هسته‌ای با واشنگتن است، اما به شرط دریافت تضمین در زمینه خودداری از هرگونه اقدام نظامی علیه ایران.

وزیر خارجه ایران گفته آمریکا «از آنچه در حملات نظامی به تأسیسات هسته‌ای نتوانست به دست آورد، در هیچ مذاکره‌ای هم به دست نخواهد آورد.»

عراقچی که پس از شرکت در نشست فوق‌العاده وزرای خارجه سازمان همکاری اسلامی در جده با موضوع حمایت از غزه و فلسطین با روزنامه «الشرق الاوسط» گفت‌و‌گو می‌کرد، احتمال رویارویی جدید با رژیم صهیونیستی را رد نکرد و افزود: «احتمال هر چیزی وجود دارد و تهران آماده همه شرایط است.»

او درباره روابط ایران و عربستان تأکید کرد: «روابط دوجانبه در مرحله‌ای بی‌سابقه از همکاری قرار دارد. عربستان یک کشور بزرگ در منطقه و جهان اسلام است و همراه با ایران دو قطب مهم منطقه‌ای به شمار می‌رود. همکاری دو کشور امنیت و ثبات منطقه را تضمین می‌کند.»

وزیر خارجه ایران در خصوص لبنان نیز تصریح کرد: «ما در امور داخلی لبنان دخالت نمی‌کنیم، اما همانند سایر کشور‌ها دیدگاه‌ها و نظرات خود را بیان می‌کنیم. موضوع سلاح حزب‌الله مربوط به خود حزب و دولت لبنان است و طرح خلع سلاح آن، ۱۰۰ درصد یک نقشه اسرائیلی است.»

عراقچی در پاسخ به پرسشی درباره تهدید بستن تنگه هرمز گفت: «سیاست رسمی ایران کاملاً روشن است. ما خواهان آرامش و صلح در خلیج فارس هستیم. ایران یک کشور تولیدکننده و صادرکننده نفت است و اقتصادش وابسته به آن است؛ بنابراین طبیعی است که خواهان آزادی کشتیرانی برای همه باشیم.»

وزیر خارجه ایران گفت که جلسه وزرای خارجه کشور‌های عضو «سازمان همکاری اسلامی» درباره تحولات غزه که به درخواست ایران، فلسطین و ترکیه برگزار شد، منجر به صدور بیانیه‌های مثبتی از سوی وزرای خارجه و همچنین اتخاذ تصمیمات مهم شد.

او گفت نکته مهم این است که «مردم غزه به بیانیه‌ها و تصمیمات ما نیاز ندارند، بلکه بیش از هر چیز به حمایت عملی بر روی زمین نیاز دارند؛ آنها قبل از هر چیز به غذا، آب و دارو نیاز دارند و پس از آن به صلح، عدالت و پایان اشغال».

وی با اشاره به سخنرانی خود در این اجلاس افزود: «در سخنرانی خود تأکید کردم که کشور‌های اسلامی باید گام‌های عملی در این زمینه بردارند و کشور‌هایی که روابطی با رژیم صهیونیستی دارند باید اقدام به قطع این روابط و توقف تبادلات تجاری کنند، چرا که این یک گام عملی است که می‌توان در آن پیش رفت».

او ادامه داد: «همچنین باید کشور‌های اسلامی صدایی واحد در محافل، سازمان‌ها و دادگاه‌های بین‌المللی برای محکوم کردن رژیم صهیونیستی داشته باشند و طبیعی است که بیش از ۵۰ کشور اسلامی و بیش از یک میلیارد مسلمان توانایی‌های بزرگی دارند که می‌توان از آنها برای حمایت از غزه و فلسطین بهره برد».

عراقچی تأکید کرد که تهران همچنان آماده ورود به مذاکرات «عادلانه و منصفانه» درباره برنامه هسته‌ای خود است. او یادآور شد که در حال حاضر گفت‌و‌گو‌هایی با سه کشور اروپایی و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در جریان است تا چارچوب جدیدی برای مذاکرات تعیین شود.

او گفت: «ما آماده انجام مذاکرات غیرمستقیم با ایالات متحده هستیم، به شرط آنکه آمریکایی‌ها به ما اطمینان دهند که در طول مذاکرات هیچ‌گونه حمله نظامی انجام نخواهند داد. باید مطمئن شویم زمانی که پای میز مذاکره می‌آیند، برای گفت‌وگویی عادلانه و منصفانه است که منافع هر دو طرف را تأمین کند و بر اساس منافع مشترک بنا شود. اما اگر تصور می‌کنند آنچه را از طریق حملات نظامی نتوانستند به دست آورند، می‌توانند با مذاکره به دست بیاورند، این مذاکرات برگزار نخواهد شد.»

او افزود: «ما هیچ‌گاه میز مذاکره را ترک نکرده‌ایم. حتی در حالی که در متن مذاکرات بودیم، اسرائیل به ما حمله کرد و ایالات متحده هم به آن پیوست؛ بنابراین قطعاً هرگونه مذاکره جدید-اگر انجام شود-مشابه گذشته نخواهد بود. بار‌ها تأکید کرده‌ام که موضع ما درباره مذاکره غیرمستقیم با آمریکا تغییری نکرده است.»

وزیر خارجه ایران در پاسخ به پرسشی درباره تنش‌های اخیر در منطقه و اینکه آیا ایران و رژیم صهیونیستی در آستانه رویارویی تازه‌ای قرار دارند، گفت: «احتمال هر چیزی وجود دارد و ما برای هر شرایطی آماده‌ایم. رژیم صهیونیستی و ایالات متحده در جریان جنگ ۱۲ روزه به هیچ‌یک از اهداف خود نرسیدند، در حالی که جمهوری اسلامی با قهرمانانه مقاومت کرد و همزمان به تجاوزات پاسخ داد. ما حملات موشکی خود علیه اسرائیل را تا آخرین لحظه ادامه دادیم، در حالی که آنان تصور می‌کردند ظرف ۴۸ ساعت می‌توانند جلوی آن را بگیرند».

او ادامه داد: «پس از ۱۲ روز، این اسرائیل بود که درخواست آتش‌بس بدون قید و شرط کرد و، چون این درخواست بدون شرط بود، ما پذیرفتیم. اگر بخواهند این سناریو را تکرار کنند، ما آماده‌ایم. اما تجربه جنگ ۱۲ روزه نشان داد که گزینه نظامی، گزینه موفقی نیست بلکه شکست‌خورده است. به همین دلیل بعید می‌دانم آنان دوباره چنین تجربه‌ای را تکرار کنند، اما اگر دست به چنین اقدامی بزنند با پاسخی مشابه، بلکه قوی‌تر روبه‌رو خواهند شد».

وزیر خارجه ایران در بخش دیگری از این مصاحبه گفت «رویداد‌ها و تحولات اخیر، آنچه در غزه، لبنان و سوریه رخ داد و نیز حمله به ایران، به کل منطقه ثابت کرد که دشمن اصلی، رژیم صهیونیستی است». او گفت: «فکر می‌کنم همه دریافته‌اند که رژیمی که کل منطقه را تهدید می‌کند و می‌کوشد آن را ضعیف، پراکنده و متفرق نگه دارد، رژیم صهیونیستی است. در حمله اخیر، تمامی کشور‌های منطقه، بدون استثنا، در کنار ایران ایستادند و این رژیم و حتی حمله آمریکا را محکوم کردند».

عراقچی درباره روابط با کشور‌های منطقه تأکید کرد: «در طول سال گذشته و از زمان روی کار آمدن دولت جدید در ایران، تلاش‌های زیادی برای ایجاد اعتماد میان تهران و کشور‌های منطقه انجام دادیم. وضعیت مشابهی در دوران دولت قبلی وجود داشت، اما ما در دولت کنونی سرعت این روند را افزایش دادیم. من شخصاً طی سال گذشته دو بار با ولیعهد عربستان سعودی دیدار کردم و یک بار نیز در ملاقات او با معاون اول رئیس‌جمهور ایران شرکت داشتم. برگزاری سه دیدار در یک سال، امری بی‌سابقه در تاریخ روابط دو کشور است».

وی افزود: «همچنین روابط خود با سایر کشور‌های منطقه مانند مصر و اردن و ... را از سر گرفتیم و اکنون روابطمان نزدیک‌تر شده است. اگرچه روابط دیپلماتیک با مصر در بالاترین سطح نیست، اما تعداد تماس‌های تلفنی من با همتای مصری‌ام بیش از تماس‌هایم با سایر وزرای منطقه است و علاوه بر آن، دیدار‌های مستقیم نیز داشته‌ایم. در دیدار‌های اخیرم برای من آشکار شد که کشور‌های منطقه اعتماد بیشتری به جمهوری اسلامی پیدا کرده‌اند، دشمن اصلی خود را شناخته‌اند و نگرانی‌های واقعی نسبت به تهدیدات رژیم صهیونیستی دارند و ما به پیشبرد این مسیر ادامه خواهیم داد».

عراقچی در پاسخ به پرسشی درباره ارتقای روابط به سطوح بالاتر با قاهره گفت: «ما مانند هر دو دولت عادی دیگری، روابط و همکاری‌هایی داریم، اما ارتقای رسمی سطح روابط دیپلماتیک بین دو کشور نیازمند زمان مناسب است و ما عجله‌ای در این زمینه نداریم. سفارتخانه‌ها در تهران و قاهره در حال حاضر تحت عنوان "دفتر حافظ منافع" فعالیت می‌کنند و هر یک از مسئولان آن رتبه سفیر دارند. من اخیرا با وزیر خارجه مصر شام خوردم و بیش از ۲ ساعت با هم گفت‌و‌گو کردیم».

وزیر خارجه ایران در توضیح برخی از اظهارات مانند تهدید برخی به بستن تنگه هرمز گفت که این «اظهارات از سوی مقامات جمهوری اسلامی ایران صادر نشده‌اند، بلکه از سوی افراد عادی یا خبرنگارانی است که هیچ مسئولیتی ندارند. جامعه ایرانی باز است و هر اظهاری ممکن است در آن شنیده شود. اگر تلویزیون ایران را دنبال کنید، خواهید دید هر شب مناظره‌هایی بین کسی که خواستار بستن تنگه هرمز است و دیگری که با آن مخالفت می‌کند، برگزار می‌شود».

او ادامه داد: «سیاست رسمی جمهوری اسلامی کاملاً روشن است؛ ما خواستار صلح و آرامش در منطقه خلیج فارس هستیم و دلیل آن نیز واضح است. ایران مانند عربستان و دیگر کشور‌های منطقه، کشوری تولیدکننده و صادرکننده نفت است و اقتصادش تا حد زیادی به نفت وابسته است؛ بنابراین طبیعی است که ما خواستار صلح در خلیج فارس باشیم، عبور و مرور کشتی‌ها برای همه آزاد باشد و حرکت آنها عادی و بدون مانع باشد».

وزیر خارجه ایران در ادامه گفت‌و‌گو با الشرق‌الاوسط فاش کرد که «در جریان جنگ ۱۲ روزه، زمانی که رژیم صهیونیستی تأسیسات نفتی ما در منطقه عسلویه را هدف قرار داد، دریافتیم که قصد دارد جنگ را به منطقه خلیج فارس بکشد و یک (جنگ نفتی) در آنجا راه بیندازد، اما ما تأسیسات اسرائیلی را هدف قرار دادیم و تمام تلاش خود را کردیم تا جنگ به خلیج فارس منتقل نشود».

او گفت: «فکر می‌کنم کشور‌های ساحلی خلیج فارس باید نگرانی خود را متوجه سیاست‌های اسرائیل کنند که می‌تواند به بسته شدن تنگه هرمز و کشاندن جنگ به منطقه منجر شود».

وقتی خبرنگار الشرق‌الاوسط از وزیر خارجه ایران درباره اظهارات اخیر وزیر دفاع ایران در مورد ایجاد زیرساخت‌های نظامی در کشور‌های خارجی پرسید، عراقچی لبخند زد و گفت: «واقعاً فکر می‌کنید من باید به چنین پرسشی پاسخ بدهم؟! اگر لازم بود توضیح بیشتری داده شود، وزیر دفاع خودش باید آن را ارائه می‌کرد».

درباره پرونده لبنان عراقچی گفت: «ما در امور داخلی لبنان دخالت نمی‌کنیم، اما این مانع از آن نیست که دیدگاه‌ها و مواضع خود را بیان کنیم و این کاری است که همه کشور‌ها انجام می‌دهند. به‌عنوان مثال، عربستان نظر خود را درباره لبنان بیان می‌کند و این دخالت محسوب نمی‌شود. دخالت واقعی از سوی طرفی است که اراضی لبنان را اشغال کند یا طرح‌های عجیب و غریب برای تضعیف لبنان و تسلیم آن ارائه دهد».

او افزود: «اما تصمیم درباره سلاح حزب‌الله به خود جنبش مربوط است و حزب‌الله پیشنهاد انجام گفت‌وگوی ملی برای تعیین استراتژی امنیتی لبنان با مشارکت همه گروه‌ها را اعلام کرده است. ما به یک حقیقت اطمینان داریم؛ اسرائیل می‌خواهد تمام کشور‌های منطقه ضعیف، بی‌سلاح، پراکنده و در حال نزاع باشند».

وزیر خارجه ایران ادامه داد: «به سوریه نگاه کنید: دولت جدید و کاملا متفاوت از دولت بشار اسد شکل گرفته است، اما اگر مقایسه کنیم، می‌بینیم که اسرائیل بخش بیشتری از اراضی سوریه را اشغال کرده و تمام توان نظامی دولت جدید را بمباران کرده، به‌طوری که نه تانکی باقی مانده و نه نیروی نظامی مؤثری و این سناریویی است که اسرائیل می‌خواهد در لبنان نیز اجرا کند و (سلاح مقاومت با آن مقابله کرده است). درست است که مقاومت طی ماه‌های اخیر ضربه و خسارت دیده و آنها تصور می‌کنند که ضعیف شده، به همین دلیل می‌خواهند آن‌را خلع سلاح کنند، اما خلع سلاح حزب‌الله یک طرح ۱۰۰ درصد اسرائیلی است و تأکید می‌کنم که تصمیم در این زمینه به خود حزب‌الله، دولت لبنان و مردم لبنان مربوط است و ما تنها نظر خود را بیان می‌کنیم».

عراقچی همچنین ابراز امیدواری کرد که «سایر کشور‌های منطقه این واقعیت را درک کنند و تردید نکنند که آنچه در سوریه و لبنان رخ داد، ممکن است برای آنها نیز تکرار شود. دشمنان تلاش کردند ایران را هدف قرار دهند، اما ایران مقاومت کرد و از کار خود پشیمان شدند. ایران چگونه مقاومت کرد؟ نه با دیپلماسی و نه با گفت‌و‌گو با آمریکا، بلکه با موشک‌هایش. کسی که در برابر اسرائیل قدرت نشان دهد، موفق است، نه کسانی که کوتاه می‌آیند. ما به کشور‌های منطقه توصیه می‌کنیم که به اسرائیل امتیاز ندهند، زیرا هرچه امتیاز داده شود، اسرائیل جسورتر می‌شود. همان‌طور که امروز می‌بینیم، درباره "طرح بزرگ اسرائیل" صحبت می‌کند و اظهارات اخیر نتانیاهو نشان داد که طمعی در دیگر کشور‌های منطقه دارد».

وزیر خارجه ایران توضیح داد که تهران آماده همکاری با ریاض در پرونده لبنان است و اشاره کرد که با «فیصل بن‌فرحان» همتای سعودی‌اش در جده گفت‌وگویی خوب درباره لبنان داشته است. او ادامه داد: «در دیدگاه‌ها اختلاف وجود دارد، اما ما با آرامش و در فضایی مثبت گفت‌و‌گو کردیم و آماده‌ایم این گفت‌و‌گو را با طرف سعودی ادامه دهیم تا به نقطه‌ای برسیم که بتواند در حل این پرونده کمک کند. شک ندارم که عربستان می‌خواهد به مردم لبنان کمک کند و ما نیز همین‌طور، اما ابزار و روش‌ها ممکن است متفاوت باشد. با این حال، امیدوارم بتوانیم به نقطه مشترکی دست یابیم».

عراقچی درباره موضوع سوریه گفت که ایران همواره تجاوزات رژیم صهیونیستی به سوریه را محکوم کرده و توضیح داد که این تجاوزات «نتیجه ارائه امتیازات بیش از حد به رژیم صهیونیستی است». او افزود: «موضع ما نسبت به سوریه کاملاً روشن است؛ ما حامی تمامیت ارضی سوریه و حفظ حاکمیت و مرز‌های آن هستیم و هرگونه تلاش برای تقسیم آن را رد می‌کنیم. همچنین خواهان ثبات و آرامش در سوریه هستیم، زیرا تجربه نشان داده که در نبود ثبات، کشور می‌تواند به پناهگاهی برای گروه‌های تروریستی تبدیل شود و این به نفع هیچ یک از کشور‌های منطقه نیست».

وزیر خارجه ایران همچنین اشاره کرد که تاکنون هیچ تماسی با حاکمان جدید سوریه برقرار نشده است و ادامه داد: «ما عجله‌ای نداریم؛ هر زمان که دولت جدید سوریه به این نتیجه برسد که روابط با ایران به نفع سوریه، چه از نظر دولت و چه مردم، است، آن زمان ما به این موضوع فکر خواهیم کرد».

عراقچی درباره روابط تهران-ریاض تأکید کرد که «عربستان سعودی کشوری بزرگ در منطقه و جهان اسلام است و ایران نیز کشوری بزرگ در منطقه محسوب می‌شود. ما سال‌هاست با هم زندگی کرده‌ایم و سال‌های طولانی نیز به همین روند ادامه خواهیم داد و ثبات در منطقه به نفع هر دو طرف است. ثبات، صلح و آرامش تنها از طریق همکاری میان دو کشور حاصل می‌شود، زیرا ایران و عربستان دو قطب مهم در منطقه هستند».

وی افزود: «بله، اختلاف نظر و رقابت وجود دارد، اما نباید به خصومت تبدیل شود. مردم عربستان برادران دینی ما هستند، همان‌طور که مردم ایران برادران و خواهران شما هستند. شما میزبان زائران حرمین شریفین هستید و اکنون سالانه بیش از ۸۰ هزار حاجی ایرانی مناسک حج را انجام می‌دهند و صحیح و سالم به کشورشان بازمی‌گردند. چند روز پیش نیز سفر‌های عمره برای ایرانیان آغاز شد و پیش‌بینی می‌کنیم امسال حدود ۴۰۰ هزار معتمر ایرانی به عربستان سفر کنند».

عراقچی همچنین تأکید کرد: «هر دو کشور به اسلام، منافع و امنیت مسلمانان اهمیت می‌دهند و ما تمام تلاش خود را برای تحقق این هدف به کار می‌بریم. همکاری میان ما به نفع روابط دوجانبه، منطقه و جهان اسلام است. خوشبختانه در سال‌های اخیر، به‌ویژه سال گذشته، در‌های جدیدی در روابط میان دو کشور گشوده شده، اما بعد اقتصادی هنوز به اندازه کافی توسعه نیافته و نیازمند برنامه‌ریزی مشترک بیشتری است».

او در ادامه گفت: «امیدواریم در آینده نزدیک، همان‌طور که سالانه تعداد زیادی از زائران ایرانی به عربستان می‌روند، شاهد باشیم که تعداد مشابهی از گردشگران سعودی به ایران سفر کنند. مطمئن هستم طبیعت، فرهنگ، تاریخ و جاذبه‌های گردشگری ایران تجربه‌ای لذت‌بخش برای آنها خواهد بود. مهم‌تر از همه، این سفر‌های گردشگری فرصتی فراهم می‌کند تا واقعیت ایران را از نزدیک ببینند و تصویر ساخته‌شده توسط رسانه‌های غربی تغییر کند؛ زیرا وقتی یک بازدیدکننده برای اولین بار به ایران سفر می‌کند، این تصویر کاملاً تغییر خواهد کرد».

عراقچی گفت که ریاض در جریان جنگ تحمیلی ۱۲ موضع «عالی و قوی» اتخاذ کرد. او گفت: «موضع عربستان سعودی بسیار قوی و عالی بود، چه در محکوم کردن حملات اسرائیل و آمریکا علیه ایران و چه در حمایت از ایران و مردم ایران. همین موضع توسط شورای همکاری خلیج فارس نیز اتخاذ شد و ما این موضع را برای خود بسیار ارزشمند می‌دانیم».

وزیر خارجه ایران معتقد است که اولویت در روابط اقتصادی با عربستان باید با تبادلات تجاری آغاز شود. او گفت: «بسیاری از کالا‌هایی را که از کشور‌های دور به شما می‌رسد، می‌توان از ایران تأمین کرد که نزدیک است و همچنین بسیاری از نیاز‌های ما را می‌توان از عربستان تأمین کرد. حجم تبادلات تجاری ما با یکی از کشور‌های منطقه حدود ۳۰ میلیارد دلار است و این نشان می‌دهد که حتی در شرایط تحریم، می‌توان حجم بالایی از تبادل تجاری داشت».

او افزود: «در ایران فرصت‌های بسیار عالی و سودآوری برای سرمایه‌گذاران سعودی وجود دارد، به‌ویژه در بخش نفت و گاز و سایر صنایع. جمعیت ایران حدود ۱۰۰ میلیون نفر است و موقعیت جغرافیایی آن، ایران را به گذرگاهی مهم به آسیای میانه، قفقاز و اروپا از طریق اقیانوس هند و بندر چابهار تبدیل کرده است».

وزیر خارجه ایران در خصوص چشم‌انداز منطقه نیز گفت: «دیپلمات‌ها همیشه خوش‌بین هستند. معتقد هستم اگر همکاری میان کشور‌های منطقه، به‌ویژه میان ایران و عربستان، محقق شود، شاهد منطقه‌ای خواهیم بود که در آن ثبات و آرامش حاکم است و شاهد پیشرفت و توسعه خواهد بود. من تمام تلاش خود را به کار می‌گیرم تا دیپلماسی ایران به این هدف هدایت شود».

منبع: ایسنا

گفت‌وگوی تلفنی وزرای امور خارجه جمهوری اسلامی ایران و مصر در مورد تحولات غزه